কামৰূপ জিলা | কামৰূপৰ নামৰ উৎপত্তি | কামৰূপ জিলাৰ উপায়ুক্ত

   কামৰূপ জিলা | কামৰূপৰ নামৰ উৎপত্তি
কামৰূপ ভাৰতৰ অসম ৰাজ্যৰ এখন প্ৰশাসনিক জিলা। আমিনগাঁৱত মুখ্য কাৰ্যালয় থকা বৰ্তমানৰ কামৰূপ জিলাখনে এখন আদৰ্শ আৰু আদৰ্শ অসামৰিক জিলা হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছে। ২০০৩ চনত পুৰণি কামৰূপ জিলা দুভাগত বিভক্ত হয়; বৃহত্তৰ গুৱাহাটী অঞ্চলক লৈ এখন নতুন জিলা কামৰূপ মহানগৰ জিলা গঠন কৰা হয় আৰু অন্যখনৰ নাম আগৰ কামৰূপেই থাকিল। ২০০৪ চনত কামৰূপ জিলাৰ অন্তৰ্গত ৰঙিয়া মহকুমাৰ এটা অংশ নৱগঠিত বাক্সা জিলাত অন্তৰ্ভুক্ত হয়। বিভাজনৰ পাছত কামৰূপৰ সদৰ গুৱাহাটীৰ পৰা আমিনগাঁওলৈ স্থানান্তৰিত কৰা হয়।

কামৰূপ জিলাৰ নামৰ উৎপত্তি :

কামৰূপ নামৰ উৎপত্তি সংক্ৰান্তত পুৰাণত এটা আখ্যান আছে। আখ্যানটো মতে দক্ষৰ জীয়ৰী সতীয়ে পিতৃৰ অমতত মহাদেৱৰ সৈতে বিবাহ হৈছিল। সা-সম্পত্তি নাইকিয়া টোকোনা বুলি মহাদেৱক দক্ষই চকু পাৰি দেখিব নোৱাৰিছিল। এবাৰ দক্ষই এটা যজ্ঞৰ আয়োজন কৰিলে। কিন্তু তালৈ জোৱায়েকক নিমন্ত্ৰণ নকৰিলে। তথাপিও সতীয়ে বিনা নিমন্ত্ৰণে পিতৃৰ যজ্ঞস্থলীত উপস্থিত হ’লগৈ। জীয়েকক দেখি দক্ষৰ খঙে চুলিৰ আগ পালে আৰু মহাদেৱক ভৰ্তসনা কৰিবলৈ ধৰিলে। স্বামীৰ বদনাম সহিব নোৱাৰি সতীয়ে যজ্ঞস্থলীতে প্ৰাণত্যাগ কৰিলে। প্ৰিয়াৰ বিয়োগত মহাদেৱ শোকত বলিয়া হ’ল আৰু সতীৰ মৃতদেহ কান্ধত তুলি লৈ বিশ্ব ভ্ৰমণ কৰি তাণ্ডব নৃত্য আৰম্ভ কৰিবলৈ ধৰিলে। মহাদেৱে তাণ্ডৱ নৃত্য কৰিলে পৃথিৱী ধ্বংস হ’ব। সেয়ে বিষ্ণুই বুদ্ধি কৰি মহাদেৱক শান্ত কৰিবৰ বাবে সতীৰ দেহটোক কাটিবলৈ তেওঁৰ অস্ত্ৰ সুদৰ্শন চক্ৰ পঠাই দিলে। শৰীৰৰ অংশবোৰ ঠায়ে ঠায়ে পৰি গ’ল। য’তেই এনে অংশ পৰিল, তাতেই একোখন তীৰ্থস্থান গঢ়ি উঠিল। নীলাচল পাহাৰত সতীৰ যোনীভাগ পৰিল আৰু তাত কামাখ্যা দেৱীৰ মন্দিৰ প্ৰতিষ্ঠা হ’ল। এসময়ত মৃতদেহটো নাইকিয়া হ’ল আৰু মহাদেৱ গভীৰ ধ্যানত মগ্ন হ’ল। বহু দিন পাৰ হৈ গ’ল। দেৱকুলত হাহাকাৰ লাগিল। মহাদেৱ সংহাৰৰ গৰাকী। তেওঁৰ অবিহনে পৃথিৱীত কোনো মানুহৰ মৃত্যু নোহোৱা হ’ল। কিন্তু ধ্বংস নহ’লে সৃষ্টি কেনেকৈ হব? দেৱতাসকলে প্ৰেমৰ দেৱতা কামদেৱক পৃথিৱীলৈ পঠিয়ালে মহাদেৱৰ ধ্যান ভঙ্গ কৰিবলৈ। কামদেৱ আহিল আৰু তেওঁৰ দেহলৈ মদনৰ পঞ্চশৰ মাৰি পঠিয়ালে। মহাদেৱৰ ধ্যান ভঙ্গ হ’ল। প্ৰচণ্ড খঙত তেওঁ তৃতীয় নয়নেৰে অগ্নি বৰষি কামদেৱক ঠিতাতে ভষ্ম কৰি পেলালে। এইবাৰ কামদেৱৰ পত্নী ৰতিদেৱীয়ে স্বামীক জীয়াই তুলিবলৈ মহাদেৱক কাতৰ প্ৰাৰ্থনা জনালে। লাহে লাহে মহাদেৱৰ ক্ৰোধবহ্নি নিৰ্বাপিত হ’ল আৰু কামদেৱক পুনৰ জীৱন দান দিলে। যি ভূমিত কামদেৱে পুনৰ্জীৱন বা পুনৰ ৰূপ ঘূৰাই পাইছিল, সেই ভূমি পাছলৈ কামৰূপ নামেৰে জনাজাত হৈছিল।
পূৰ্বৰেপৰা অসমৰ উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলক কামৰূপ নামেৰে জনা গৈছিল ৷ কালক্ৰমত এই কামৰূপ নামেৰেই জিলাখনৰ নাম হয়গৈ ৷

কামৰূপ জিলাৰ ইতিহাস :

 
কামৰূপৰ ইতিহাস অনাদি কালৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল। পূৰ্বে কামৰূপক কামৰূপা বুলি অভিহিত কৰা হৈছিল। কামৰূপা হৈছে এখন বৃহৎ দেশৰ প্ৰাচীন নাম, প্ৰায়ে প্ৰাগজ্যোতিষপুৰ নামৰ সৈতে বিভ্ৰান্তি কৰা হয়। ইতিহাসবিদৰ এটা অংশই কামৰূপাতকৈ প্ৰাগজ্যোতিষপুৰৰ নাম পুৰণি বুলি বিশ্বাস কৰাৰ বিপৰীতে আন এটা ইতিহাসবিদৰ মতে প্ৰাগজ্যোতিষ বা প্ৰাগজ্যোতিষপুৰ কামৰূপাৰ ৰাজধানী চহৰ আছিল। প্ৰাগজ্যোতিষপুৰৰ কথা ৰামায়ণ, মহাভাৰত, আৰু অন্যান্য প্ৰাচীন গ্ৰন্থৰ দৰে শাস্ত্ৰত উল্লেখ কৰা হৈছিল। সংস্কৃত কবি কালিদাসে তেওঁৰ ৰাজতৰংগিনী গ্ৰন্থত প্ৰাগজ্যোতিষ্পুৰৰ উল্লেখ কৰাৰ বিপৰীতে চাণক্যই তেওঁৰ অমৰ গ্ৰন্থ “অৰ্থশাস্ত্ৰ”ত কামৰূপাৰ উল্লেখ কৰিছে।

কামৰূপ জিলাৰ  ভৌগোলিক বিৱৰণ  : 

কামৰূপৰ ভূগোল সময়ে সময়ে সলনি হৈ আহিছিল। এটা সময়ত ইয়াৰ এলেকা নেপাল আৰু ভূটানৰ সীমান্তৰ পৰা কাৰাটোৱা নদীলৈকে সামৰি লৈছিল, যিটো এতিয়া বংগৰ ক’ৰবাত। ঔপনিৱেশিক ব্ৰিটিছ চৰকাৰে ১৮২৬ চনৰ পৰা অসম দখল কৰি, কামৰূপাক অসমৰ অধীনস্থ জিলা হিচাপে ঘোষণা কৰে। অসম নাম আহোম শাসনৰ সময়তহে আহিছিল। ঔপনিৱেশিক শাসনৰ অন্ত পৰাৰ পিছতো কিছুদিন জিলাখন চলি থাকিল।
সঁচাকৈয়ে বৰ ডাঙৰ জিলা আছিল। কেইবছৰমান আগলৈকে বৰ্তমান নতুন জিলা গুৱাহাটী, নলবাৰী, বাক্সা  আৰু বৰপেটা কামৰূপ জিলাৰ প্ৰশাসনিক নিয়ন্ত্ৰণত আছিল। প্ৰশাসনিক সুবিধাৰ বাবে, আৰু লগতে প্ৰশাসনক ৰাইজৰ দুৱাৰমুখলৈ অনাৰ বাবে পুৰণি কামৰূপ জিলাখন প্ৰায় ছখন স্বতন্ত্ৰ জিলাত বিভক্ত হ’ল –কামৰূপ মেট্ৰ’, কামৰূপ, নলবাৰী, বৰপেটা আৰু বাক্সা  আৰু বজালী।
আমিনগাঁৱত মুখ্য কাৰ্যালয় থকা বৰ্তমানৰ কামৰূপ জিলাখনে এখন আদৰ্শ আৰু আদৰ্শ অসামৰিক জিলা হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছে। ২০০৩ চনৰ ৩১ মাৰ্চৰ দিনা আগবাঢ়ি যোৱাৰ বাবে ডাঙৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰে ইয়াৰ সৃষ্টি হৈছিল।
জিলাখনৰ সোঁমাজেৰে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী বৈ গৈছে। জিলাখনৰ আনকেইখন উল্লেখযোগ্য নদী হ’ল পগলাদিয়া, নোনা, বৰলীয়া, পুঠিমাৰী, বৰনদী, কলাজল আৰু কুলসী।

কামৰূপ জিলাৰ   জিলাৰ  চাৰিসীমা :

কামৰূপ জিলাৰ মানচিত্ৰ :

kamrup map
কামৰূপ জিলা

কামৰূপ জিলাৰ   জনগাঁথনি :

 
 জিলাখনে সামৰি লোৱা এলেকা প্ৰায় ২৭৪০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ।২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি কামৰূপ জিলাৰ জনসংখ্যা ১৫,১৭,৫৪২ জন; ইয়াৰে পুৰুষ ৭৭৮,৪৬১ জন আৰু মহিলা ৭৩৯,০৮১ গৰাকী। মহিলাৰ সংখ্যা প্ৰতি ১০০০ পুৰুষৰ বিপৰীতে ৯৪৯ গৰাকী। জন-ঘনত্ব প্ৰতি বৰ্গ কিলোমিটাৰত ৪৮৮.৭ জন। দহ বছৰত জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ ১৫.৬৯%।

কামৰূপ জিলাৰ  যাতায়ত : 

কামৰূপ জিলাক তিনিটা ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথে চুই গৈছে।
  • ৩১ নং ঘাইপথ: ৰঙিয়া, বাইহাটা চাৰিআলি, আমিনগাঁৱৰ মাজেৰে গৈ জালুকবাৰীত ৩৭ নং ঘাইপথত লগ লাগিছে।
  • ১৭ নং ঘাইপথ: দক্ষিণ কামৰূপৰ বকো, ছয়গাঁও, মিৰ্জা চুই যোৰহাট, ডিব্ৰুগড় অভিমুখে গৈছে।
  • ১৫ নং ঘাইপথ: বাইহাটা চাৰিআলিৰ পৰা আৰম্ভ হৈ তেজপুৰ, লখিমপুৰ অভিমুখে গৈছে।
জিলাখনৰ আন কেইটামান প্ৰধান পথ হৈছে ৰঙিয়া-দৰঙা পথ (ভূটান সংযোগী), বাইহাটা চাৰিআলি-গোৰেশ্বৰ পথ, ৰঙিয়া-ডিমু-চেঁচা পথ, বাইহাটা-ডিমু-কমাৰকুছি পথ, চাংসাৰি-বোৰ্কা-কমলপুৰ পথ।

 

 কামৰূপ জিলাৰ অন্তৰ্গত বিধানসভাৰ সমষ্টিকেইটা হল :  বকো, ছয়গাঁও, পলাশবাৰী, জালুকবাৰী(ইয়াৰে এটা অংশ গুৱাহাটী মহানগৰ জিলাৰ অন্তৰ্ভুক্ত), ৰঙিয়া (ইয়াৰে এটা অংশ বাক্সা জিলাৰ অন্তৰ্ভুক্ত), কমলপুৰ আৰু হাজো সমষ্টি ৷
 কামৰূপ জিলাৰ ৰাজহ চক্ৰৰ  ১১
কামৰূপ জিলাৰ উন্নয়ন ব্লকসমূহ ১৪
কামৰূপ জিলাৰ আৰক্ষী থানা ১২
কামৰূপ জিলাৰ আউট পোষ্ট ১২
 কামৰূপ জিলাৰ মহকুমা :
  1. আমিনগাঁও ৷
  2. ৰঙিয়া ৷
 কামৰূপ জিলাৰ উপায়ুক্ত :    
 
         শ্ৰীমতী কীৰ্তি জল্লী, আই এ এছ
                        উপায়ুক্ত 
          ফোন: ০৩৬১-২৬৮৪৪০৪ (কাৰ্যালয়)
              ইমেইল: dc-kamrup@nic.in
 
 
 
 কামৰূপ জিলাৰ উল্লেখযোগ্য ঠাই  : 
 কামৰূপ জিলাৰ উত্তৰ গুৱাহাটীৰ দৌল-গোবিন্দ, কানাই-বৰশীবোৱা শিলালিপি, অশ্বক্লান্ত, হাজোৰ হয়গ্ৰীব-মাধৱ মন্দিৰ আৰু পোৱামক্কা, বস্ত্ৰনগৰী শুৱালকুছি, চানডুবি(গুৱাহাটীৰপৰা দুৰত্ব ৬৪ কি.মি.), দীপৰ বিল, আগিয়াঠুৰী পাহাৰ আদি অৱস্থিত ৷ কামৰূপৰে ৰঙিয়াত এপল’ ফেব্ৰীকছ পলিয়েষ্টাৰ উদ্যোগ আছে, বাইহাটাত মদন কামদেৱ পাহাৰত শিলত কটা মূৰ্তি আৰু ছয়গাৱঁত ‘চান্দ সদাগৰৰ মেৰঘৰ’ৰ ভগ্নাবশেষ আৰু ‘চণ্ডিকা দেৱালয়’ ইত্যাদি আছে ৷ কামৰূপ জিলাৰ প্ৰধান শিল্প উদ্যোগসমূহ হল – পিতলৰ বাচন, পলিয়েষ্টাৰ উদ্যোগ, পাট মুগা, এড়ী সূতাৰ কাপোৰ, বিভিন্ন খাদ্য সামগ্ৰীৰ উৎপাদন, এলুমিনিয়াম উদ্যোগ আদি ৷

 

Leave a Reply